بیماری نیوکاسلNewcastle Disease

تعریف       نیوکاسل نوعی بیماری ویروسی است که در گونه های مختلف پرندگان اعم از اهلی و وحشی دیده می شود . از خصوصیات آن ، وجود تنوع در: میزان واگیری ، مرگ و میر ، نشانه ها و جراحات بیماری می باشد . نشانه های بیماری نیوکاسل ناشی از سویه های بیماری زای ضعیف ( لنتوژن) در ماکیان ممکن است خفیف یا بدون علامت باشد و موجب مرگ و میر اندکی شود یا بدون مرگ و میر باشد . بیماری نیوکاسل ناشی از سویه های بیماری زای متوسط (مزوژن) در جوجه های جوان عوارض تنفسی و در پی آن یا بطور همزمان عوارض عصبی و نیز مرگ و میر ایجاد می نماید . بروز این بیماری در مرغهای تخمگذار با کاهش چشمگیر و ناگهانی تولید تخم مرغ همراه با نشانه های خفیف یا بدون نشانه مرگ و میر کم یا بدون مرگ و میر مشخص می گردد . سویه های بیماری زای حاد (ولوژن) نیوکاسل در مرغها معمولاً موجب بیماری با دوره کوتاه و نشانه های مشخص تنفسی ، اسهال ، فلجی می شوند و در انتها اغلب پرنده های مبتلا می میرند. بیماری در اغلب پرندگان وحشی و زینتی به طور واضح دیده نمی شود .نشانه ها در صورت ظهور ، متفاوت بوده ولی اغلب شامل تنفس با دهان باز ، اسهال و متعاقب آن عوارض عصبی می باشد . اغلب اوقات مرگ ناگهانی از اولین نشانه های بیماری نیوکاسل محسوب می گردد . عامل بیماری نیوکاسل یک پارامیکزوویروس است . قدرت بیماری زایی سویه های متعدد و شناخته شده این ویروس ، بسیار متفاوت است . ترشحات حاوی ویروس ، که از پرندگان مبتلا دفع می شوند ،موجب آلوده شدن غذا ، آب ، کف کفش ، لباس ، وسایل ، لوازم و محیط می شود . در صورتی که پرندگان حساس در معرض هریک از منابع فوق قرار گیرند ، بیماری به آنها منتقل می گردد . ممکن است تخم مرغهای حاصل از مرغهای مبتلا ، حاوی ویروس باشند . ویروس واکسنهای زنده ممکن است به عنوان یک منبع ویروس نیوکاسل عمل نمایند . نشانه های بالینی 1 – شکل تحت حاد        بیماری به طور ناگهانی با کسالت و بی اشتهایی خفیف شروع می شود . معمولاً نشانه های تنفسی وجود دارند ولی ممکن است خفیف یا نامشخص باشند . میزان مرگ و میر کم است یا وجود ندارد . گاهی نشانه های مربوط به ابتلای سیستم اعصاب مرکزی در چند پرنده دیده می شود ولی این نشانه ها غالباً ظاهر نمی گردند . تولید تخم مرغ در طیور تخمگذار ، طی مدت چند روز تقریباً به طور کامل قطع می شود . تخم مرغهای تولید شده کیفیت مطلوبی ندارند و ممکن است پوسته آنها نرم ، خسن ویا بدشکل باشد . بسته به مرحله ای از تولید که عفونت بروز می کند ، ممکن است تولید به آرامی به وضع قبلی باز گردد و یا هیچگاه به وضعیت طبیعی باز نگردد . 2. شکل حاد         متناسب به تمایل ویروس به بافتهای خاص ، نشانه های بیماری متغیر است .بسیاری از مرغهای مبتلا ، غالباً دچار تنگی نفس ، اسهال شدید ، تورم بافت ملتحمه چشم و فلجی می شوند و بالاخره ظرف مدت 2 تا 3 روز می میرند . ممکن است بافتهای اطراف چشم ، متورم و تیره باشند و ترشحات چسبناک در اطراف چشم و بینی مشاهده شوند . برخی از پرندگان که زنده می مانند ظرف چند روز نشنه های عصبی را بروز می دهند مانند : لرزش ، پیچش سروگردن ، چرخش ، فلجی و اسپاسم های کلونیک . میزان ابتلا و مرگ و میر بالا و تا حدود 100% می باشد .   پیچش گردن در مرغ مبتلا به نیوکاسل فلجی پاها و بال ها در مرغ مبتلا به نیوکاسل خونریزی پتشی در پیش معده تشخیص بیماری 1 - هرچند که ممکن است براساس تاریخچه ،‌ نشانه ها و جراحات ،‌ در منطقه ای که بیماری نیوکاسل وجود دارد به آن مشکوک شد ، ولی همواره برای تایید تشخیص باید از روشهای آزمایشگاهی کمک گرفت . 2 – جداسازی و شناسایی ویروس ( معمولاً توسط تخم مرغ جنین دار) ضروری می باشد . آزمایشهایی که برای تشخیص اهمیت دارند عبارتند از : - هماگلوتیناسیون - آزمایش خنثی کردن ویروس - آزمایش خنثی کردن تشیکل پلاک - تلقیح ویروس به ماکیان ایمن و غیرایمن - به کار گرفتن روش آنتی بادی فلورسنت با استفاده از آنتی سرم کونژوگه نیوکاسل   کنترل وپیشگیری: ماکیان و بوقلمون را می توان با واکسیناسیون مناسب علیه بیماری نیوکاسل ایمن کرد . درمان بیماری نیوکاسل درمان ندارد .   منبع : راهنمای بیماری های طیور ، تالیف سی ای وایتمن و ای ای بیکفورد ، ترجمه آقایان دکتر محمد حسین بزرگمهری، دکتر بهرام شجاعدوست، دکتر علیرضا اکبری، دکتر غلامعلی کلیدری، دکتر نریمان شیخی، انتشارات سازمان اقتصادی کوثر، چاپ اول، تهران ، 1375